Αν το καλοσκεφτούμε, ο θάνατος ίσως είναι η μόνη φιλοσοφική και υπαρξιακή βεβαιότητα που έχουμε. Θρησκεία, φιλοσοφία, μεταφυσική τρέφονται απ΄ αυτόν. Φανταστείτε μια χώρα όπου ο θάνατος παύει να λειτουργεί. Μετά το πρώτο σάστισμα και τους επακόλουθους πανηγυρισμούς, η απουσία θανάτου δημιουργεί άλυτα προβλήματα. Θέτει πρακτικά ζητήματα. Ηθικά διλήμματα. Σε μια χώρα όπου οι ετοιμοθάνατοι μένουν αενάως ετοιμοθάνατοι, τα ασφαλιστικά ταμεία καταρρέουν, οι συντάξεις καταβάλλονται εις άπειρον, οι εργολάβοι κηδειών μένουν άνεργοι. Στα νοσοκομεία και τα γηροκομεία προκαλείται ασφυκτικός συνωστισμός. Η εκκλησία χάνει το μεταφυσικό ατού της. Η κρατική οικονομία καταστρέφεται. Οι συγγενείς γίνονται δούλοι των ετοιμοθάνατων. Το όνειρο μετατρέπεται σε εφιάλτη.
Ας κάνουμε τώρα την εξής υπόθεση : Σε μια μικρή χώρα 10.000.000 κατοίκων ο θάνατος λειτουργεί με διαλείψεις. Μια παραμονή Πρωτοχρονιάς, απροειδοποίητα παύει να υφίσταται. Οι ετοιμοθάνατοι κρέμονται στο μεταίχμιο. Κανείς δεν πεθαίνει. Γρήγορα το πράγμα εξελίσσεται σε φάρσα. Η μαφία εμφανίζεται ως σωτήρας της κρατικής μηχανής. Με μια συμφωνία κάτω από το τραπέζι βρίσκεται τρόπος να μεταφέρονται οι ετοιμοθάνατοι εκτός συνόρων και να πεθαίνουν εκεί.
Και ξαφνικά ο θάνατος επανεμφανίζεται. Είναι Η θάνατος. Μια 36χρονη ωραία γυναίκα (ή ότι άλλο θέλετε), που εξοργίζεται γιατί ένας βιολοντσελίστας (ή ότι άλλο θέλετε), που του είναι γραμμένο να πεθάνει πάραυτα, συνεχίζει να ζει.
Το θέμα δεν τόσο απλό, έχει αρκετές προεκτάσεις και χωράει συζήτηση. Θα ήθελα να ακούσω την αποψή σας.
8 comments:
Πολύ ωραίο κείμενο. Αληθινό, όσο περίεργο κι αν φαίνεται με την πρώτη ανάγνωση.
Ο θάνατος είναι όντως μία αναγκαιότητα. Όμως, πόσοι από εμάς το αναγνωρίζουμε ουσιαστικά αυτό; Πόσοι έχουμε συμβιβαστεί με την ιδέα του θανάτου;
Κοίτα να δεις: Η αναγκαιότητα του θανάτου πηγάζει από την αναγκαιότητα της ζωής.
Το ενα θέλει το άλλο.
Σε πολλους ανθρώπους ο Θάνατος λειτουργεί ως ένα μέσο προσγείωσης
στα σημαντικά πράγματα της ζωής: αγάπη, φιλία....., μακριά από περιττές φιλοδοξίες (κυνήγι πλούτου, ματαιοδοξία).
Σε όσους η αίσθηση του θανάτου τους τρομάζει, αυτό ίσως σημαίνει ότι δεν είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν τις περιττές φιλοδοξίες τους, ότι όντως στηρίζονται σε αυτές.
Στην περίπτωση αυτή βέβαια, από ένστικτο, τα άτομα αυτά γνωρίζουν ότι αυτά τα πράγματα δεν θα επιβιώσουν στον θάνατο και άρα τρομάζουν από την απειλή ότι κάποια μέρα θα τα χάσουν.
Πολύ σωστά όσα γράφεις. Έτσι είναι.
Προσπαθώ να θυμηθώ τα λόγια ενός αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου σχετικά με τον θάνατο. Αν τα θυμηθώ, θα επανέλθω.
Δες και τις απόψεις του Σοπενχάουερ για τον θάνατο. Ξέρω ότι ασχολήθηκε με το θέμα αυτό.
Μπορώ να παρέμβω; με την άδειά σας πάντα...
Εκείνο που υποστήριξε ο Σοπενχάουερ (αν τον έχω νιώσει σωστά) ήταν ότι ο θάνατος (για την ακρίβεια η έγνοια του θανάτου) είναι και μία από τις πηγές της ανθρώπινης δυστυχίας. Γιατί ο άνθρωπος σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ζώα έχει επίγνωση του θανάτου με την έννοια ότι πολύ καλά το γνωρίζει πως κάποια στιγμή και αναγκαστικά θα πεθάνει.
Από την άλλη, αντιτάσσεται στην άποψη αυτή εκείνο που υποστήριξε ο Επίκουρος (νομίζω πως αυτό είναι που έψαχνες, αγαπητέ γνωστέ "άγνωστε"), ότι δηλαδή ο θάνατος δεν αποτελεί μέρος ή εμπειρία της ανθρώπινης ζωής (όταν πεθαίνουμε δε ζούμε, οι δύο αυτές έννοιες είναι αλληλόαποκλειόμενες) και συνεπώς είναι χαζό να πολυσκοτιζόμαστε. Όταν μας τα μάθαιναν αυτά στο σχολείο, ο καθηγητής μας, θυμάμαι, κουνούσε με απελπισία τα χέρια του στον αέρα λέγοντας "ναι, όμως βιώνουμε το προγενέστερο του θανάτου στάδιο". Και νομίζω πως κάπως έτσι είναι. Γιατί ο θάνατος δεν αντιμετωπίζεται με τη λογική (οπώς έκανε ο Επίκουρος) αν και συλλαμβάνεται (με την έννοια του νοείται) με τη λογική. Άρα πίσω στον Σοπενχάουερ.
Και ναι, όντως δε θα βόλευε από πρακτικής απόψεως την κοινωνία και την οργάνωσή της αν κανείς μας δεν πέθαινε. Διαβάζοντάς τα όμως αυτά δεν μπορώ να μην σκεφτώ εκείνο που με ζήλο διατείνονταν ένας φίλος μου, ότι δηλαδή η αυτοκτονία είναι στην κοινωνία μας απαγορευμένη γιατί είναι αντιπαραγωγική. Και μάλλον αντικαταναλωτική, θα προσέθετα. Ξέρω, είναι άλλο το ένα και άλλο το άλλο. Ωστόσο είναι και αυτό μία υποκατηγορία θανάτου και σας το γράφω.
re apateona oi aderfes sou einai autes pou sou kanoun ta sxolia kai ego ta diabaza kai elega pos exeis koino...lakonas
Απάντηση προς Nocturnalia:
Χαίρομαι καταρχάς που υπαρχουν σοβαρά άτομα που διαβάζουν το blog.
Σωστά θυμάσε τον Σοπενχάουερ. Ο θάνατος ειναι μορφή δυστυχίας.
Συγκριμένα: η ζωή είναι μια συνεχής μάχη για την επιβίωση, με την σιγουριά της τελικής ήττας.
agapite file anagnosti lakona
se ayto to blog exei prosvasi opoiosdipote kai os ek toutou ta sxolia ginontai apo olous
8a xaro poly na akouso thn apopsi sou gia to sigkekrimeno 8ema.
Αγαπητή Nocturnalia,
είσαι μέσα στο μυαλό μου. Αυτά ακριβώς είχα υπόψιν μου, και χαίρομαι που τα είδα τόσο όμορφα και κατανοητά γραμμένα. Αν και αναγνωρίζω πως ο θάνατος δεν μπορεί να συλληφθεί και να εξηγηθεί με την λογική, παρόλα αυτά, τείνω να συμφωνήσω με τον Επίκουρο. Γιατί να σκοτιζόμαστε για κάτι που - θεωρητικά, λογικά, φιλοσοφικά - δεν θα βιώσουμε;
Να συμπληρώσω τέλος ότι η φράση του Σοπενχάουερ που παρέθεσε ο major A. είναι αφοπλιστικά αληθινή.
- Ιωάννα
Post a Comment