Saturday, December 29, 2007

Oh My God / Oh My Gosh!


Είμαι ο Εωσφόρος και δεν πρέπει να με δεις –
Είμαι απερίγραπτα φριχτός και αηδής –

μα όσοι μου το σκάσανε
λίγο πριν τους βρω,
της ζωής τους χάσανε
τον μέγα θησαυρό.

Αύγουστος Κορτώ, "Το δαχτυλίδι με την πεντάλφα"



Μα τι κάθομαι και λέω μέρες που είναι.
Άραγε ποιός είναι αυτός ο "μέγας θησαυρός" ???
Τι μπορεί να είναι ???
Οτι και να είναι πάντος, με ή χωρίς βοήθεια Εωσφόρου, εύχομαι στον καθένα να καταφέρει να τον ανακαλύψει - αν θέλει βέβαια.
Και για να τον ανακαλύψεις, πρέπει να τολμήσεις, να δοκιμάσεις, να αποτύχεις, να επιτύχεις, να ψάξεις, να κυνηγήσεις, να να να ...
Δεν θα σου έρθει από τον ουρανό.
Δείξ' του ότι τον θέλεις και θα γίνει δικός σου.

Καλή τύχη λοιπόν.

Υ.Γ. Ποτέ μην παραβιάζεις τους κανόνες του παιχνιδιού !!!


Tuesday, December 25, 2007

Μerry Christmas !!!






Καλά Χριστούγεννα

















Thursday, December 6, 2007

Ποιός Είμαι ?


Το ταξίδι της αυτογνωσίας

Μια μέρα στο Άγιον Όρος

Ποιός Είμαι ?

Η συγχώρεση

Ομούσιος Αγία Τριάς

Ποιός Είμαι ?

Έκλειψη Ηλίου, ένα φύλλο

Ποιός Είμαι ?

Όμορφο γαλάζιο πλανήτη

απεκάλεσαν τη γη

έτσι φάνηκε

στη συμπαντική ματιά

από το δορυφόρο

απο τα μάτια του αστροναύτη

Ποιός Είμαι ?

Ποιός Είμαι ?

Ποιός Είμαι ?


Βύρων Πολύδωρας


Friday, November 23, 2007

Τι είναι αυτό που το λένε . . .


Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν την ευτυχία δώρο των θεών. Ο σύγχρονος άνθρωπος τη θεωρεί δικαίωμα. Είναι όμως σίγουρα μια έννοια που έχει εμφανώς αλλάξει μέσα στον χρόνο.
Τι είναι, λοιπόν, η ευτυχία; Έχει την ίδια έννοια για όλους τους ανθρώπους; Και πού βρίσκεται; Στο χρήμα; Στην προσωπική επιτυχία; Στις απολαύσεις; Σε αυτό που έχουμε ή σε αυτό που είμαστε; Μήπως κατέληξε να γίνει εμμονή του σύγχρονου ανθρώπου.
H ευτυχία σήμερα συνδέεται με κατοχή πραγμάτων. Με την ένταση, μια ένταση όμως στην οποία οι άνθρωποι δεν δίνονται ολοκληρωτικά, αλλά μόνο με ένα κομμάτι του εαυτού τους.
Άμεση συνέπεια αυτού, είναι ότι έχουν περικοπεί τα φόντα του ανθρώπου, οι δυνάμεις του να επιχειρήσει οτιδήποτε ενέχει τον κίνδυνο της αποτυχίας.
H ευτυχία είναι μια υποχρέωση σήμερα, όπως το να είσαι σε καλή υγεία, να μην καπνίζεις, να μην κάνεις έρωτα χωρίς προφυλακτικό, να μην οδηγείς χωρίς ζώνη ασφαλείας.
Η ευτυχία μας εξαρτάται από εμάς, κατά τον Αριστοτέλη. Ή θα βρίσκεται μέσα σε όλα τα πράγματα. Φτάνει να ξέρεις πως θα τη βγάλεις (Κομφούκιος), ή θα βρίσκεται στην απόκτηση της γνώσης, σύμφωνα με τον 'Εντγκαρ Άλαν Πόε. Μια ζωή όμως γεμάτη ευτυχία, κανείς δεν θα την άντεχε (Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω).

Ίσως πάλι ευτυχία να είναι ένα ζευγάρι καλοσχηματισμένα βυζιά να κουνιούνται μπροστά στα θολωμένα ματάκια σου, και ο φέρων οργανισμός τους να σε βομβαρδίζει με βογκητά ηδονής και πρόστυχα βρομόλογα, να μαλακώνει η ψυχή και να λυτρώνεται ο μαλάκας.

Ποιός ξέρει ? ? ?


Friday, October 26, 2007

Ο θάνατος είναι γυναίκα


Αν το καλοσκεφτούμε, ο θάνατος ίσως είναι η μόνη φιλοσοφική και υπαρξιακή βεβαιότητα που έχουμε. Θρησκεία, φιλοσοφία, μεταφυσική τρέφονται απ΄ αυτόν. Φανταστείτε μια χώρα όπου ο θάνατος παύει να λειτουργεί. Μετά το πρώτο σάστισμα και τους επακόλουθους πανηγυρισμούς, η απουσία θανάτου δημιουργεί άλυτα προβλήματα. Θέτει πρακτικά ζητήματα. Ηθικά διλήμματα. Σε μια χώρα όπου οι ετοιμοθάνατοι μένουν αενάως ετοιμοθάνατοι, τα ασφαλιστικά ταμεία καταρρέουν, οι συντάξεις καταβάλλονται εις άπειρον, οι εργολάβοι κηδειών μένουν άνεργοι. Στα νοσοκομεία και τα γηροκομεία προκαλείται ασφυκτικός συνωστισμός. Η εκκλησία χάνει το μεταφυσικό ατού της. Η κρατική οικονομία καταστρέφεται. Οι συγγενείς γίνονται δούλοι των ετοιμοθάνατων. Το όνειρο μετατρέπεται σε εφιάλτη.

Ας κάνουμε τώρα την εξής υπόθεση : Σε μια μικρή χώρα 10.000.000 κατοίκων ο θάνατος λειτουργεί με διαλείψεις. Μια παραμονή Πρωτοχρονιάς, απροειδοποίητα παύει να υφίσταται. Οι ετοιμοθάνατοι κρέμονται στο μεταίχμιο. Κανείς δεν πεθαίνει. Γρήγορα το πράγμα εξελίσσεται σε φάρσα. Η μαφία εμφανίζεται ως σωτήρας της κρατικής μηχανής. Με μια συμφωνία κάτω από το τραπέζι βρίσκεται τρόπος να μεταφέρονται οι ετοιμοθάνατοι εκτός συνόρων και να πεθαίνουν εκεί.

Και ξαφνικά ο θάνατος επανεμφανίζεται. Είναι Η θάνατος. Μια 36χρονη ωραία γυναίκα (ή ότι άλλο θέλετε), που εξοργίζεται γιατί ένας βιολοντσελίστας (ή ότι άλλο θέλετε), που του είναι γραμμένο να πεθάνει πάραυτα, συνεχίζει να ζει.

Το θέμα δεν τόσο απλό, έχει αρκετές προεκτάσεις και χωράει συζήτηση. Θα ήθελα να ακούσω την αποψή σας.


Tuesday, August 28, 2007

«Φαίνεται πια πως τίποτα - τίποτα δεν μας σώζει...»


ΑΦΗΣΑΤΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΣΤΑΧΤΗ.

ΓΙΑΤΙ;

ΟΛΟΙ ΣΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ.

Τετάρτη 29 Αυγούστου, στις 7 το απόγευμα.

Στην πλατεία Συντάγματος, στον Λευκό Πύργο, αλλά και σε κάθε κεντρική πλατεία κάθε πόλης σε ολόκληρη τη χώρα.

Φορώντας μαύρα.

Αποδοκιμάζουμε το αίσχος χωρίς πολύχρωμες σημαίες.

Πενθούμε για την απώλεια των συνανθρώπων μας χωρίς να συνδέουμε την πρωτοφανή καταστροφή με προεκλογικές σκοπιμότητες.

Δίνουμε το παρόν και στεκόμαστε απειλητικά απέναντι σε οποιονδήποτε επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί την τραγωδία για οποιοδήποτε όφελος.

ΤΟ ΠΟΤΗΡΙ ΞΕΧΕΙΛΙΣΕ.

Saturday, August 11, 2007

Ας σκεφτούμε λίγο διαφορετικά.


"Τα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα στον κόσμο δεν μπορούν να λυθούν με το επίπεδο σκέψης που τα δημιούργησε"

Albert Einstein

Ας κάνουμε ένα νοητό πείραμα. Ας σκεφτούμε λοιπόν την Πάρνηθα. Πάνω από χίλια είδη φυτών, ελάφια, λαγοί, σπάνια είδη πουλιών κτλ.
Σκεφτείτε τώρα την Πάρνηθα χωρίς αυτά. Τι θα συνέβαινε αν όλο αυτό το οικοσύστημα καταστρεφόταν, από τη δική μας αδιαφορία ή την εγκληματικότητα κάποιων συμπολιτών μας? Πώς θα άλλαζε το περιβάλλον της Αθήνας και όχι μόνο, μέρα τη μέρα, βδομάδα τη βδομάδα, χρόνο το χρόνο? Ας μην κουραστούμε όμως: την απάντηση θα μας τη δώσει η πραγματικότητα, μιας και το δάσος της αττικής καταστράφηκε τον προηγούμενο μήνα.
Θέτω τώρα το εξής ερώτημα: «Τι θα συνέβαινε εάν όλοι οι άνθρωποι χάνονταν από προσώπου γης». Τι θα γινόταν ο πλανήτης αν εξαφανιζόταν το ανθρώπινο είδος? Πώς θα άλλαζαν μορφή το Λονδίνο, το Παρίσι, το Τόκιο, η Νέα Υόρκη, αλλά και η Αθήνα με την απουσία μας? Το ερώτημα μοιάζει ρητορικό, ωστόσο συνιστά έναν νέο τρόπο μελέτης της συμπεριφοράς του περιβάλλοντος, όταν δηλαδή οι ανθρώπινες δραστηριότητες εκλείπουν. Μπορούμε να πούμε λοιπόν, ότι «η εξέταση των πραγμάτων απουσία μας είναι ένας άλλος τρόπος εξέτασης των πραγμάτων παρουσία μας».
Μεγάλο μέρος της φυσικής μας υποδομής θα άρχιζε να καταρρέει άμεσα. Οι μεγάλες λεωφόροι και οι εθνικές οδοί θα άρχιζαν να γκρεμίζονται μέσα σε λίγους μήνες, στις επόμενες δεκαετίες, σπίτια και πολυκατοικίες θα κατέρρεαν, δημιουργώντας χέρσες περιοχές. Δέντρα θα φύτρωναν στις ρωγμές των πεζοδρομίων και των οδοστρωμάτων. Η τσιμεντούπολη θα άρχιζε να αναπτύσσει το δικό της μικρό οικοσύστημα. Με λίγα λόγια, η Φύση θα επικρατούσε του ανθρώπινου πολιτισμού.
Η διαφορά μεταξύ των δύο παραπάνω περιπτώσεων (της πραγματικής καταστροφής της Πάρνηθας και της υποθετικής εξάλειψης του ανθρώπου) έγκειται στο ότι η Φύση μπορεί να ζήσει χωρίς τον άνθρωπο, ο άνθρωπος χωρίς τη Φύση, όχι. Εμείς χρειαζόμαστε τη Φύση, όχι αυτή εμάς.


Sunday, July 8, 2007

Τέσσερεις Στρατηγοί


Τέσσερεις στρατηγοί κινάν και παν
για πόλεμο στο μακρινό το Ιράν

Μα ο πρώτος από πόλεμο δεν κάτεχε
ο δεύτερος στις κακουχίες δεν άντεχε
ο τρίτος ήταν υποκείμενο γελοίο
κι ο τέταρτος φοβότανε το κρύο

Τέσσερεις στρατηγοί κινάν και πάν
αλλα δεν φτάνουνε ποτέ στο Ιράν

Από τη συλλογή "Τραγούδια από τον Brecht"
Οδυσσέας Ελύτης


Wednesday, May 30, 2007

A little bit of melancholia.


Ο Τζορτζ Στάινερ, συγγραφέας, ισχυρίζεται ότι στη βάση κάθε πνευματικής διαδικασίας υπάρχει η θλίψη. Η θλίψη αποτελεί το σκοτεινό θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται η συνείδηση και η γνώση. Βάση αυτού, προσπαθεί να αποδείξει ή να διασαφηνίσει γιατί πρέπει ένας πέπλος μελαγχολίας να πέφτει πάνω στη διαδικασία της σκέψης. Για το σκοπό αυτό λοιπόν, παραθέτει δέκα λόγους:
Πρώτον, «η σκέψη μπορεί να υποθέτει, να φαντάζεται, να συγκεντρώνει τα πάντα, να παίζει με τα πάντα, χωρίς να ξέρει αν υπάρχει, αν μπορούσε να υπάρξει οτιδήποτε άλλο». Ο Στάινερ λέει, δεν υπάρχει τίποτα πιο σοβαρό και ταυτόχρονα αινιγματικό από το παιχνίδι.
Δεύτερον, «η σκέψη είναι ανεξέλεγκτη. Ακόμα και στον ύπνο και ενδεχομένως στην απώλεια συνείδησης το ρεύμα της συνεχίζει να κυλάει».
Τρίτον, «με τη σκέψη δίνουμε το παρών στον εαυτό μας. Οι σωματικές αισθήσεις, ιδιαίτερα ο πόνος, παίζουν οργανικό ρόλο. Το να σκεφτόμαστε όμως τον εαυτό μας αποτελεί κύριο συστατικό της προσωπικής ταυτότητας».
Τέταρτον, «η πράξη της σκέψης, όσο συνεπής, όσο ακέραιη και αν είναι στον αυτοέλεγχό της, δεν μπορεί να δηλώσει ότι έχει φτάσει στην αλήθεια πάρα μόνο εκεί που το αποτέλεσμα είναι μια τυπική ισοδυναμία, όπως στα μαθηματικά ή στη συμβολική λογική».
Πέμπτον, «η σκέψη είναι σχεδόν απίστευτα σπάταλη. Η επιδεικτική κατανάλωση στη χειρότερη μορφή της».
Έκτον, «η σκέψη είναι άμεση μόνο για τον εαυτό της. Δεν βοηθάει να συμβεί τίποτα απευθείας, έξω από τον εαυτό της».
Έβδομον, «δύο είναι οι διαδικασίες τις οποίες αδυνατούν να σταματήσουν οι άνθρωποι όσο είναι ζωντανοί: η αναπνοή και η σκέψη. Στην πραγματικότητα την ανάσα μας μπορούμε να την κρατήσουμε για περισσότερο χρονικό διάστημα απ’ όσο μπορούμε να απέχουμε από τη σκέψη. Αυτή η ανικανότητα να σταματήσουμε τη σκέψη, να κάνουμε ένα διάλειμμα από τη σκέψη, είναι ένας τρομερός καταναγκασμός».
Όγδοον, «δεν έχουμε κανέναν σίγουρο τρόπο για να συλλάβουμε τη σκέψη του άλλου».
Ένατον, «ο άνθρωπος αυτοπροσδιορίζεται αλαζονικά σαν homo sapiens. Αν θέλουμε να ακριβολογήσουμε, κάθε ζωντανό ανθρώπινο όν, άντρας, γυναίκα και παιδί, είναι στοχαστής. Αυτό ισχύει τόσο για τον κρετίνο όσο και για τον Νεύτωνα, τόσο για τον πνευματικά καθυστερημένο όσο και για τον Πλάτωνα».
Δέκατον, «η γαλλική και η γερμανική γραμματική (αλλά και η ελληνική) είναι εξυπηρετικές. Μας επιτρέπουν να αποβάλουμε την πρόθεση ανάμεσα στο ρήμα “σκέφτομαι” και στο αντικείμενό του. Δεν είμαστε αναγκασμένοι να σκεφτόμαστε “για” το ένα ή το άλλο. Μπορούμε να το σκεφτούμε αμέσως, χωρίς παρεμβολή».

Τα παραπάνω περιέχονται στο βιβλίο του Τζορτζ Στάινερ “Δέκα (πιθανοί) λόγοι για τη μελαγχολία της σκέψης”.

Thursday, May 24, 2007

Το κίνημα του τζάμπα.


Με μεγάλη χαρά και ευχαρίστηση διαπίστωσα ότι η Αριστερά ξεκίνησε ένα μεγάλο κίνημα ώστε να αποκτήσουμε «ανοιχτές ακτές δωρεάν για το λαό». ΚΚΕ, συνασπισμός αλλά και ο δήμαρχος του Ελληνικού, ο οποίος προχώρησε σε απεργία πείνας, αγωνίζονται για να ικανοποιηθεί αυτό το λαϊκό αίτημα.
Το ΚΚΕ μάλιστα, πάντα πρωτοπόρο, πήγε ένα βήμα μακρύτερα, με το οποίο κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει.
Ζήτησε «οι ακτές, τα δάση, τα βουνά και οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις να γίνουν λαϊκή περιουσία».
Η ιδέα είναι εξαιρετική, και αν πρόκειται να αρχίσει σύντομα η διανομή, θέτω υποψηφιότητα για ένα τμήμα του Σέϊχ Σου (αυτό που δεν κάηκε) και για το Ολυμπιακό Στάδιο, όπου προτίθεμαι να παίζω μπάλα με όσους φίλους μου ανήκουν επίσης στο λαό που θα αναλάβει την ιδιοκτησία. Το πρόβλημα της μετακίνησης από το Σέϊχ Σου στο Ολυμπιακό Στάδιο θα λυθεί παρακάτω.
Το αίτημα είναι ασφαλώς δίκαιο και θεμιτό. Για πιο λόγο να προσφέρονται όλα αυτά σε επιχειρηματίες ώστε να έχει έσοδα το Δημόσιο, από τη στιγμή που το Δημόσιο μπορεί να έχει ακόμα μεγαλύτερα έσοδα εκδίδοντας δομημένα ή αδόμητα ομόλογα τα οποία θα διοχετεύει στα ταμεία??? Είναι κοινωνικά άδικo, αλλά και οικονομικά ασύμφορο.
Εν πάση περιπτώσει, θεωρώ ότι η πρόταση της Αριστεράς είναι ατελής. Τι να τις κάνει ο λαός τις δωρεάν παραλίες, αν δεν έχει και ένα δωρεάν ξενοδοχείο της προκοπής να ξεκουραστεί όταν τελειώσει το μπάνιο του? Και πώς θα πάει στις δωρεάν ακτές και στα δωρεάν ξενοδοχεία που βρίσκονται μακριά από το σπίτι του, αν δεν υπάρχουν δωρεάν μέσα μεταφοράς για να τον μεταφέρουν? Και τι να τα κάνουν όλα αυτά οι κολυμβητές του λαού, αν δεν υπάρχει και ένα δωρεάν εστιατόριο ή ταβερνάκι ή ουζερί να πιούν την μπιρίτσα τους?
Αυτό το «κίνημα του τζάμπα» πρέπει να επεκταθεί και στα ξενοδοχεία και στα πλοία και στα ταβερνάκια και σε ότι άλλο έχει ανάγκη ο λαός για να αξιοποιήσει τις δωρεάν παραλίες. Και επειδή κανένας δεν θα μπορεί να τα χαρεί όλα αυτά έστω και δωρεάν αν δεν έχει άπλετο ελεύθερο χρόνο στη διάθεσή του, θα πρέπει να μειωθούν δραστικά οι ώρες εργασίας, χωρίς όμως παράλληλη μείωση των αποδοχών. (Είπαμε να βοηθήσουμε, αλλά όχι να βάλουμε και από την τσέπη μας)
Τι θέλουμε δηλαδή? Μια χώρα όπου όλα θα είναι δωρεάν και κανένας δεν θα δουλεύει.
Το ζήτημα είναι πού να τη βρεις αυτή τη χώρα.

Monday, May 21, 2007

Η αβάσταχτη ελαφρότητα της σαχλαμάρας. Part2

Αυτό που η σαχλαμάρα βασικά διαστρεβλώνει δεν είναι ούτε η κατάσταση των πραγμάτων στα οποία αναφέρεται ούτε οι πεποιθήσεις του ομιλητή σε σχέση με τη εν λόγω κατάσταση. Αυτές τις διαστρεβλώνουν τα ψέματα, συνέπεια τη αναλήθειάς τους. Δεδομένου ότι η σαχλαμάρα δε χρειάζεται να είναι αναληθής, διαφέρει από τα ψέματα σε ότι αφορά την πρόθεση διαστρέβλωσης. Ο άνθρωπος που ανατρέχει στη σαχλαμάρα μπορεί να μη μας εξαπατά, να μην έχει καν την πρόθεση να το κάνει, ούτε σε ότι αφορά τα γεγονότα ούτε σε ότι αφορά αυτά που εκλαμβάνει ως γεγονότα. Αυτό για το οποίο επιχειρεί αναγκαστικά να μας εξαπατήσει είναι το εγχείρημά του. Το μοναδικό χαρακτηριστικό που απαραιτήτως τον διακρίνει είναι το ότι, κατά κάποιον τρόπο, διαστρεβλώνει αυτό που σκαρώνει.
Αυτή είναι η ουσία της διαφοράς του από τον ψεύτη. Τόσο εκείνος όσο και ο ψεύτης παρουσιάζουν ψευδώς τους εαυτούς τους σαν κήρυκες της αλήθειας. Η επιτυχία του καθενός εξαρτάται από το αν θα μπορέσει να μας κάνει να τον πιστέψουμε. Αλλά το γεγονός που ο ψεύτης κρύβει επιμελώς είναι ότι επιχειρεί να μας απομακρύνει από τη σωστή κατανόηση της πραγματικότητας, δεν πρέπει να ξέρουμε ότι θέλει να πιστέψουμε κάτι που ο ίδιος θεωρεί ψέμα. Από την άλλη μεριά το γεγονός που ο μπουρδολόγος κρύβει επιμελώς είναι ότι η αξία της αλήθειας των δηλώσεών του δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον ίδιο. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι πρόθεσή του δεν είναι ούτε να πει την αλήθεια ούτε να την κρύψει. Δεν νοιάζεται για το πώς έχουν στ’ αλήθεια τα πράγματα για τα οποία μιλάει. Είναι αδύνατο να πει κάποιος ψέματα αν δεν νομίζει ότι ξέρει την αλήθεια. Αλλά για να πει κάποιος σαχλαμάρες δεν απαιτείται αυτού του είδους η πεποίθηση.
Δύο είναι οι βασικοί τύποι ψεμάτων. Στην πρώτη κατηγορία συναντάμε ψέματα τα οποία λέγονται επειδή θεωρούνται απαραίτητα για την επίτευξη κάποιου σκοπού. Αυτό που πραγματικά το άτομο επιθυμεί δεν είναι να πει το ψέμα, αλλά να επιτύχει το σκοπό του. Στην δεύτερη κατηγορία υπάρχουν ψέματα τα οποία λέγονται με στόχο την άντληση ικανοποίησης και την εξαπάτηση, δηλαδή το αληθινό ψέμα. Τα ψέματα αυτά λέγονται μόνο και μόνο για τη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Λέγονται για να λέγονται, δηλαδή απλώς και μόνο από αγάπη για την εξαπάτηση:

Υπάρχει διαφορά μεταξύ ενός ατόμου που λέει
ψέματα και ενός ψεύτη.
Ο πρώτος είναι κάποιος που
λέει ένα ψέμα απρόθυμα, ενώ ο ψεύτης αρέσκεται
να ψεύδεται και χαίρεται να το κάνει… Ο τελευταίος
ικανοποιείται από το ψέμα του, ευφραίνεται από
την ίδια την αναλήθεια.

Κάποιος που λέει ψέματα και κάποιος που λέει αλήθεια παίζουν το ίδιο παιχνίδι από αντίθετες πλευρές. Καθένας τους αντιδρά στα γεγονότα όπως τα αντιλαμβάνεται, μολονότι η αντίδραση του ενός εξουσιάζεται από την αλήθεια, ενώ η αντίδραση του άλλου αψηφά αυτήν την εξουσία. Ο μπουρδολόγος όμως δεν απορρίπτει την εξουσία της αλήθειας, όπως κάνει ο ψεύτης. Απλώς δεν της δίνει καμία προσοχή. Εξαιτίας αυτού ακριβώς του γεγονότος, η σαχλαμάρα είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας απ’ ότι το ψέμα.
Γιατί υπάρχει τόση σαχλαμάρα? Φυσικά δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι στις μέρες μας υπάρχει περισσότερη απ’ όση υπήρχε σε άλλες εποχές. Η επικοινωνία, σε όλες της τις μορφές, δεν ήταν ποτέ άλλοτε τόσο εκτεταμένη, αλλά η αναλογία της σαχλαμάρας μπορεί να μην έχει αυξηθεί. Δεν υπερασπίζομαι ότι η συχνότητα της σαχλαμάρας είναι μεγαλύτερη τώρα, αλλά ορισμένες σκέψεις με οδηγούν σ’ αυτό. Η σαχλαμάρα είναι αναπόφευκτη όποτε οι περιστάσεις απαιτούν να μιλάει κάποιος χωρίς να ξέρει για ποιο πράγμα μιλάει. Έτσι, η μπουρδολογία ενθαρρύνεται όποτε οι υποχρεώσεις και οι ευκαιρίες που έχει ένα άτομο να μιλήσει για κάποιο θέμα υπερβαίνουν τις γνώσεις που έχει για το συγκεκριμένο θέμα. Η αντιστοιχία αυτή είναι συνηθισμένη στο δημόσιο βίο, όπου οι άνθρωποι συχνά ωθούνται - είτε αφ’ εαυτού τους είτε επειδή τους το ζητούν άλλοι – να μιλήσουν εκτενώς για θέματα που σε κάποιο βαθμό αγνοούν. Στενά συνδεδεμένα μα τα παραπάνω είναι κα τα όσα συμβαίνουν εξαιτίας της ευρέως διαδεδομένης αντίληψης ότι στην δημοκρατία είναι ευθύνη κάθε πολίτη να έχει άποψη για τα πάντα – ή τουλάχιστον, για οτιδήποτε έχει να κάνει νε υποθέσεις που αφορούν τη χώρα του.
Περιττό να πούμε ότι η έλλειψη ουσιαστικής σχέσης ανάμεσα στη γνώμη ενός ατόμου και στη αντίληψη που αυτό έχει για την πραγματικότητα είναι ακόμα πιο σοβαρή για κάποιον που πιστεύει ότι είναι δική του ευθύνη, ως ευσυνείδητου θεματοφύλακα των ηθικών αξιών, να αξιολογήσει τα γεγονότα και τις συνθήκες που επικρατούν σε όλα τα μέρη του κόσμου.
Η σύγχρονη εξάπλωση της σαχλαμάρας έχει και βαθύτερες ρίζες, σε διάφορες μορφές σκεπτικισμού, που αρνούνται ότι μπορούμε να έχουμε αξιόπιστη πρόσβαση στην αντικειμενική αλήθεια και που απορρίπτουν την πιθανότητα να γνωρίζουμε πώς πραγματικά έχουν τα πράγματα. Αυτές οι μορφές σκεπτικισμού υπονομεύουν όχι μόνο κάθε προσπάθεια για τον προσδιορισμό του τι είναι αληθές και τι ψευδές, αλλά και κάθε προσπάθεια αντικειμενικής έρευνας. Αντί το άτομο να προσπαθεί να φτάσει στην ακριβή απεικόνιση ενός κοινού κόσμου, στρέφεται στην προσπάθεια μιας έντιμης απεικόνισης του εαυτού του. Πεπεισμένο ότι η πραγματικότητα δεν έχει εγγενή χαρακτήρα, τον οποίο θα μπορούσε να ελπίζει ότι θα αναγνωρίσει ως την αλήθεια των πραγμάτων, αφοσιώνεται στην αλήθεια της δικής του φύσης. Είναι σαν να αποφασίζει πως, αφού δεν έχει νόημα να προσπαθεί να είναι ειλικρινές απέναντι στα γεγονότα, πρέπει να προσπαθεί να είναι τουλάχιστον ειλικρινές απέναντι στον εαυτό του.
Ως συνειδητά όντα, υπάρχουμε μόνο σε απάντηση άλλων πραγμάτων και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε καθόλου τον εαυτό μας χωρίς να γνωρίζουμε εκείνα. Επιπλέον, δεν υπάρχει τίποτα στη θεωρία, και σίγουρα στην εμπειρία, που να στηρίζει την άποψη ότι το ευκολότερο πράγμα είναι η γνώση της αλήθειας για τον εαυτό μας. Η ανθρώπινη φύση είναι απατηλή και άπιαστη, λιγότερο σταθερή και συμφυής (έμφυτη) από τη φύση άλλων πραγμάτων. Και στο βαθμό που αυτό ισχύει, η ειλικρίνεια αυτή καθαυτή είναι σαχλαμάρα.

Friday, May 18, 2007

Η αβάσταχτη ελαφρότητα της σαχλαμάρας. Part1

Το κείμενο που θα ακολουθήσει προοριζόταν για δημοσίευση στο δεύτερο τεύχος της εφημερίδας Τρέχα Γύρευε. Επειδή όμως κάτι τέτοιο δεν είμαι σίγουρος αν θα γίνει, το παραθέτω επι τόπου, και συγκεκριμένα το πρώτο μέρος.

Ποια ακριβώς είναι η ειδοποιός διαφορά μεταξύ μιας μπλόφας και ενός ψέματος?

Το ψέμα και η μπλόφα είναι και τα δύο τρόποι διαστρέβλωσης ή εξαπάτησης. Το βασικότερο χαρακτηριστικό ενός ψέματος είναι η ανακρίβεια: ψεύτης είναι ουσιαστικά κάποιος που διασπείρει εσκεμμένα ανακριβείς πληροφορίες. Η μπλόφα έχει επίσης σκοπό να μεταβιβάσει κάτι ανακριβές. Αλλά, σε αντίθεση με το ξεκάθαρο ψέμα, πρόκειται μάλλον για εξαπάτηση παρά για ανακρίβεια. Σε αυτό οφείλεται η συγγένεια με τη σαχλαμάρα. Γιατί η ουσία της σαχλαμάρας δεν βρίσκεται στο ότι είναι αναληθής, αλλά στο ότι είναι πλαστή. Προκειμένου να αντιληφθεί κανείς αυτή τη διαφορά, πρέπει να αναγνωρίσει ότι κάτι που είναι ψεύτικο ή πλαστό δεν χρειάζεται να είναι, από καμία άποψη (πέραν της αυθεντικότητας), κατώτερο από κάτι το πραγματικό. Ότι δεν είναι γνήσιο δεν είναι απαραίτητα και ελαττωματικό. Το πρόβλημα με την πλαστότητα δεν είναι η εμφάνιση του πράγματος, αλλά ο τρόπος με τον οποίο φτιάχτηκε. Αυτό παραπέμπει σε ένα παρόμοιο και θεμελιώδες χαρακτηριστικό της σαχλαμάρας: αν και λέγεται χωρίς ενδιαφέρον για την αλήθεια, δεν χρειάζεται να είναι ψέμα. Όποιος λέει σαχλαμάρες παραποιεί τα πράγματα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι τα παίρνει και στραβά.
Στο μυθιστόρημα Βρόμικη Ιστορία του Έρικ Άμπλερ, ο ήρωας του, ονόματι Άρθουρ Άμπντελ Σίμσον, θυμάται τι συμβουλές που του έδινε ο πατέρας του όταν ήταν παιδί:

Παρότι ήμουν μόλις εφτά ετών όταν σκοτώθηκε
ο πατέρας μου, τον θυμάμαι ακόμη πολύ καλά
και θυμάμαι επίσης κάποιες κουβέντες του…
Ένα από τα πρώτα πράγματα που με δίδαξε
ήταν: «Ποτέ μη λες ψέματα όταν μπορείς
να την σκαπουλάρεις με μπούρδες».


Από αυτό συνεπάγεται όχι μόνο ότι υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ ψέματος και σαχλαμάρας, αλλά και ότι η δεύτερη είναι προτιμότερη από το πρώτο. Σίγουρα ο Σίμσον ο πρεσβύτερος δεν πίστευε ότι οι μπούρδες ήταν ηθικά ανώτερες από το ψέμα. Ούτε είναι πιθανό να θεωρούσε ότι για την επίτευξη οποιουδήποτε στόχου το ψέμα ήταν λιγότερο αποτελεσματικό από τις μπούρδες. Στο κάτω κάτω, ένα έξυπνα στημένο ψέμα μπορεί να κάνει τη δουλειά του με απόλυτη επιτυχία. Πολύ πιο πιθανό είναι να νόμιζε ο πατέρας Σίμσον ότι πιο εύκολα θα μπορούσε να τη σκαπουλάρει με μπούρδες παρά με ψέματα. Ίσως, πάλι, να εννοούσε ότι, μολονότι το ρίσκο να πιαστεί κανείς στα πράσα είναι και στις δύο περιπτώσεις το ίδιο, οι συνέπειες είναι γενικά ελαφρύτερες γι’ αυτόν που λέει μπούρδες παρά για τον ψεύτη. Πράγματι, εμείς οι άνθρωποι τείνουμε να είμαστε πιο επιεικείς με τις μπούρδες παρά με τα ψέματα, ίσως γιατί δεν εκλαμβάνουμε τις πρώτες ως προσωπική προσβολή.
Η σύγκριση δεν είναι μεταξύ του να πω ένα ψέμα και του να πω περιστασιακά μια σαχλαμάρα. Ο Σίμσον ο πρεσβύτερος ορίζει την εναλλακτική λύση στο ψέμα με τις λέξεις «όταν μπορείς να τη σκαπουλάρεις με μπούρδες». Αυτό δεν σημαίνει ότι λέω περιστασιακά μια σαχλαμάρα. Σημαίνει ότι έχω βάλει πρόγραμμα να λέω τόσες σαχλαμάρες όσες απαιτούν οι περιστάσεις. Το ψέμα είναι μια πράξη πολύ εστιασμένη. Είναι σχεδιασμένη για να εισάγει μια πλάνη σε ένα συγκεκριμένο σημείο ενός συνόλου ή συστήματος πεποιθήσεων, προκειμένου να αποφευχθούν οι συνέπειες που θα προέκυπταν αν καταλάμβανε το σημείο εκείνο η αλήθεια. Κάτι τέτοιο απαιτεί μια κάποια δεξιοτεχνία. Ο ψεύτης υποτάσσει τον εαυτό του σε αντικειμενικούς περιορισμούς, που του επιβάλλονται από αυτό που θεωρεί αλήθεια. Ο ψεύτης ενδιαφέρεται για την αξία της αλήθειας. Προκειμένου να επινοήσει ένα ψέμα, πρέπει να νομίζει ότι ξέρει την αλήθεια. Και για να επινοήσει ένα αποτελεσματικό ψέμα, πρέπει να το σχεδιάσει υπό την καθοδήγηση αυτής της αλήθειας.
Από την άλλη πλευρά, ένα άτομο που αποφασίζει να τη σκαπουλάρει με μπούρδες έχει πολύ μεγαλύτερη ελευθερία. Βλέπει πανοραμικά. Δεν εστιάζει την προσοχή του σε ένα συγκεκριμένο σημείο, και έτσι δεν περιορίζεται από τις αλήθειες που περιβάλλουν εκείνο το σημείο ή διασταυρώνονται με αυτό. Φυσικά, το ότι δεν υπόκειται στους περιορισμούς στους οποίους υπόκειται ένας ψεύτης δε σημαίνει υποχρεωτικά ότι η δική του δουλειά είναι ευκολότερη από του ψεύτη. Αλλά το είδος δημιουργικότητας στο οποίο βασίζεται η δουλειά του είναι λιγότερο αναλυτικό και μελετημένο απ’ ότι το είδος δημιουργικότητας του ψεύτη. Έχει περισσότερες ευκαιρίες για αυτοσχεδιασμό και παιχνίδια της φαντασίας. Είναι περισσότερο θέμα καλλιτεχνίας παρά δεξιοτεχνίας. Αυτό το είδος δημιουργικότητας έλκυε περισσότερο τον πατέρα Σίμσον.

continued.....

Sunday, May 13, 2007

Saturday, May 12, 2007

Ανοίξαμε και σας περιμένουμε!!!


Κάθε επιχείρηση που σέβεται τον εαυτό της, είτε πρόκειται για συνοικιακό μπακάλικο είτε για κεντρικό πολυκατάστημα, οφείλει να κλείνει για να ένα διάστημα προκειμένου να ανακαινιστεί, ειδικά μάλιστα όταν αρχίζει νέα σεζόν, να αλλάξει ντιζάιν, νέα προϊόντα, διαφορετικό λουκ ούτως ώστε να προσελκύσει νέους πελάτες. Κατόπιν το ανακαινισμένο μαγαζί ανοίγει!!! Προσφέρονται ποτά και καναπεδάκια, λιγούρηδες μασαμπουκώνουν μπροστά από το μπουφέ, ανθοδέσμες πάνε και έρχονται, τα φλάς αστράφτουν, το απόγευμα περνάει ανέμελα και το πρωί πίσω στις μπίζνες.
Το πανεπιστήμιο δεν είναι ούτε μικρομάγαζο ούτε πολυκατάστημα. Είναι ένα ίδρυμα μέσα στο οποίο όλα, κυριολεκτικά όλα, διακινούνται ελεύθερα και δημοκρατικά. Παρέχει επιστήμη, γνώσεις, πνευματική καλλιέργεια αλλά και κάθε άλλο αγαθό. Είναι το δημοκρατικότερο και τελειότερο πανεπιστήμιο στον κόσμο και όλοι είμαστε περήφανοι που ανήκουμε σε αυτό. Αγγίζει την τελειότητα!!! Είναι, με λίγα λόγια, το Απόλυτο πανεπιστήμιο, που όσο και αν πασχίζουν τα πανεπιστήμια του εξωτερικού, δημόσια και ιδιωτικά, ποτέ δεν θα μπορέσουν να το πλησιάσουν. Πού άραγε οφείλεται αυτή η τελειότητα? Ποιο το μυστικό της επιτυχίας μας? Μα φυσικά η διαρκής ανακαίνιση!!! Το κλείσιμο και η ανακαίνιση του πανεπιστημίου μας. Ιδού η μέθοδος που ακολουθούμε: κλείνουμε το πανεπιστήμιο, το ανακαινίζουμε, το ανοίγουμε και ύστερα από λίγο ξανά από την αρχή. Έτσι έχουμε επιτύχει την αιώνια νεότητα και φρεσκάδα. Τίποτα δεν παλιώνει και μόλις φανεί η παραμικρή σκουριά, μόλις τα ράφια των βιβλιοθηκών σκονιστούν ψεκάζουμε, καθαρίζουμε και ξεσκονίζουμε.
Ύστερα από τρείς μήνες συνεχούς ανακαίνισης ήρθαν τα εγκαίνια. Τα κτίρια πεντακάθαρα, οι διάδρομοι γυαλίζουν, οι τοίχοι φωτεινοί, πουθενά μπογιές και συνθήματα. Τα αμφιθέατρα σαν καινούρια περιμένουν τους φοιτητές. Σε ορισμένες σχολές κάποιοι έσπασαν γραφεία και πήραν υπολογιστές και άλλα. Προφανώς όμως οι υπολογιστές είχαν παλιώσει και έπρεπε να ανανεωθούν.
Ανακαίνιση βέβαια έκαναν και οι καθηγητές, οι διδάσκοντες, εν γένει το προσωπικό των πανεπιστημίων. Έφεραν πρωτοπόρες ιδέες, πορεύθηκαν σε επικίνδυνες πορείες, βγήκαν στα παράθυρα και ξενύχτησαν για ένα δημόσιο πανεπιστήμιο. Ο καθένας με τα όπλα του. Και επειδή είμαστε και θρησκευόμενοι, αποφασίσαμε τα μαθήματα να μην αρχίσουν πριν από την Μεγάλη Εβδομάδα.

Thursday, May 10, 2007

Summertime















Τι μπορώ να πω?
Τίποτα!!!
Περιμένω τα σχόλιά σας, αν και νομίζω ότι περιττεύουν.

Wednesday, May 9, 2007

Η επόμενη μέρα των καταλήψεων


Ένα ανήσυχο κομμάτι των φοιτητών βρέθηκε στους δρόμους και στις καταλήψεις. Η «γενιά των 700 ευρώ», όπως την αποκαλούν, φοβάται ότι η ζωή της θα είναι χειρότερη από εκείνη των γονιών της. Βλέπουν γύρω τους ασχήμια, αδικία και ανασφάλεια. Είναι οργισμένοι. Αλλά κάνουν λάθος, κατά την άποψή μου, στη μέθοδο του αγώνα που επέλεξα(ν). (κατόπιν διορθώσεως του JRIXM8)
Τις συλλογικές πράξεις δεν κρίνουν οι προθέσεις αλλά τα αποτελέσματα. Η επόμενη μέρα των καταλήψεων βρίσκει τα πτυχία μας πιο υποβαθμισμένα, τη δημόσια εκπαίδευση πιο απαξιωμένη, τους φοιτητές του εξωτερικού ακόμα πιο έτοιμους να πάρουν τις καλές δουλειές και το χοντρό πακέτο. Και δεν φταίει γι’ αυτό ο νόμος-πλαίσιο.
Το κίνημα των καταλήψεων, θα πούνε πολλοί, είχε μια δυναμική αντίσταση ενάντια στις ανισότητες που παράγει ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός (προσεχώς κατσαρίδες). Το κίνημα της τελευταίας χρονιάς αφήνει πίσω του κατεστραμμένες δημόσιες υποδομές και χιλιάδες ώρες χαμένης δουλειάς στο πανεπιστήμιο. Αλλά και ένα αίτημα «τάξης και ασφάλειας».
Αν κάτι μπορεί να αναβαθμίσει τα δημόσια πανεπιστήμια, να βελτιώσει τις προοπτικές των αποφοίτων, δεν θα προέλθει από την διαμαρτυρία κατά πάντων, ούτε από τη λογική της σύγκρουσης που αρνείται χωρίς να προτείνει. Υπάρχει σαφής ανάγκη μεταρρύθμισης και διαρκούς αναβάθμισης των πανεπιστημίων.
Έχει γίνει σημαία αγωνιστικότητας και ιδεολογίας το «δεν συζητάω-δεν διαπραγματεύομαι». Μια ολόκληρη γενιά φοιτητών κοινωνικοποιείται στη λογική της σύγκρουσης. Μαθαίνει ότι οι κανόνες υπάρχουν για να καταλύονται, ότι οι πράξεις μας δεν έχουν συνέπειες αν οι συνέπειες δεν μας βολεύουν.
Η ανεκτικότητα και η ελευθερία, πεμπτουσία του δημοκρατικού πανεπιστημίου, στηρίζονται σε μια λεπτή ισορροπία μεταξύ των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας (φοιτητές, καθηγητές, κτλ). Όταν οι επιτροπές κατάληψης εισβάλλουν στις συγκλήτους εκβιάζοντας τη λήψη αποφάσεων της αρεσκείας τους, τότε η ισορροπία αυτή έχει παραβιαστεί.
Πόσο έτοιμοι είναι οι φοιτητές να ανεχθούν και να σεβαστούν την αντίθετη άποψη, χωρίς ο εκφραστής της να κινδυνεύει με προπηλακισμό? Αυτές είναι οι εξετάσεις που δίνει το πανεπιστήμιο για ελευθερία. Αλλά αποτυγχάνει.

Tuesday, April 24, 2007

Διαίσθηση ή Λογική ?

Βρίσκεστε σ’ ένα τηλεπαιχνίδι στην τηλεόραση. Στο τηλεπαιχνίδι αυτό ο στόχος είναι να κερδίσετε το έπαθλο, που είναι ένα αυτοκίνητο. Ο παρουσιαστής του τηλεπαιχνιδιού σας δείχνει τρείς κουρτίνες. Λέει πως πίσω από τη μια υπάρχει ένα αυτοκίνητο και πίσω από τις άλλες, δύο κατσίκες. Σας ζητάει να διαλέξετε μία κουρτίνα. Εσείς διαλέγετε μια κουρτίνα, αλλά η κουρτίνα δεν ανοίγει. Ύστερα ο τηλεπαρουσιαστής ανοίγει μια από τις κουρτίνες που δεν διαλέξατε και σας δείχνει μια κατσίκα (γιατί αυτός ξέρει τι υπάρχει πίσω από τις κουρτίνες). Ύστερα λέει πως έχετε μια τελευταία ευκαιρία ν’ αλλάξετε γνώμη προτού ανοίξουν οι κουρτίνες και σας τύχει είτε ένα αυτοκίνητο είτε μια κατσίκα. Σας ρωτάει λοιπόν αν θέλετε να αλλάξετε γνώμη και να διαλέξετε την άλλη κουρτίνα. Τι πρέπει να κάνετε?

Η απάντηση είναι πως πρέπει ν’ αλλάξουμε γνώμη και να διαλέξουμε την τελική κουρτίνα, γιατί οι πιθανότητες είναι 2 προς 3 ότι πίσω από εκείνη την κουρτίνα θα υπάρχει ένα αυτοκίνητο.
Αν όμως χρησιμοποιήσουμε τη διαίσθησή μας, φανταζόμαστε πως οι πιθανότητες είναι 50:50, γιατί πιστεύουμε πως μπορεί πράγματι να είναι πίσω από οποιαδήποτε πόρτα.

Πολλοί θα αντιδράσουν και θα πουν: “τι μαλακιές είναι αυτές που λες”.
OK
Για αυτούς τους δύσπιστους παραθέτω 2 τρόπους (καθότι επιστήμονας και δη φυσικός).
Κατ’ αρχάς μπορούμε να το κάνουμε με μαθηματικά, ως εξής:

Ας ονομάσουμε τις 3 κουρτίνες X, Y και Z αντίστοιχα.

Έστω Cx το ενδεχόμενο το αυτοκίνητο να είναι πίσω από την κουρτίνα X και ούτω καθεξής.

Έστω Hx το ενδεχόμενο ο παίκτης να ανοίξει την κουρτίνα X και ούτω καθεξής.

Αν υποθέσουμε ότι επιλέγουμε την κουρτίνα X, η πιθανότητα να κερδίσουμε το αυτοκίνητο αν αλλάξουμε ύστερα την επιλογή μας, δίνεται από τον ακόλουθο τύπο:

P (Hz ^ Cy) + P (Hy ^ Cz)
=P (Cy)
.P (Hz | Cy) + P (Cz).P (Hy | Cz)
= (1/3.1) + (1/3.1) = 2/3

O δεύτερος τρόπος που μπορούμε να επεξεργαστούμε το πρόβλημα είναι απεικονίζοντας όλα τα δυνατά αποτελέσματα, ως εξής:

Μας ζητούν να διαλέξουμε μια κουρτίνα.
1) Διαλέγουμε κουρτίνα με κατσίκα από πίσω.
1α) Επιμένουμε.
1α1) Παίρνουμε μια κατσίκα.
1β) Αλλάζουμε
1β1) Παίρνουμε ένα αυτοκίνητο.

2) Διαλέγουμε κουρτίνα με κατσίκα από πίσω.
2α) Επιμένουμε.
2α1) Παίρνουμε μια κατσίκα.
2β) Αλλάζουμε
2β1) Παίρνουμε ένα αυτοκίνητο.

3) Διαλέγουμε κουρτίνα με ένα αυτοκίνητο από πίσω.
3α) Επιμένουμε.
3α1) Παίρνουμε ένα αυτοκίνητο.
3β) Αλλάζουμε
3β1) Παίρνουμε μια κατσίκα.

Επομένως, αν αλλάξουμε, τις 2 στις 3 φορές παίρνουμε αυτοκίνητο. Αν επιμείνουμε, μόνο μια φορά στις 3 παίρνουμε αυτοκίνητο.
Αυτό δείχνει πως η διαίσθηση μπορεί μερικές φορές να φτάσει σε λάθος αποτελέσματα, και η διαίσθηση είναι αυτό που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι στη ζωή για να παίρνουν αποφάσεις. Η λογική όμως μπορεί να μας βοηθήσει να βρούμε τη σωστή απάντηση.

Sunday, April 15, 2007

Four golden lessons

Συμβουλές σε φοιτητές στην έναρξη της επιστημονικής τους σταδιοδρομίας.

Το κείμενο που θα διαβάσετε παρακάτω έχει γραφτεί από τον Steven Weinberg καθηγητή φυσικής και αστρονομίας στο University of Texas at Austin, το 2003 στο περιοδικό Nature. O Steven Weinberg έχει βραβευτεί με το βραβείο Nobel Φυσικής το 1979, σε συνεργασία με τους Abdus Salam και Sheldon Glashow, για το συνδυασμό του ηλεκτρομαγνητισμού και της ασθενής δύναμης, στην ηλεκτροασθενή δύναμη.

“Όταν έλαβα το πτυχίο μου – εκατό χρόνια πριν - η λογοτεχνία περί φυσικής φαινόταν σε μένα απέραντη, ανεξερεύνητος ωκεανός, κάθε μέρος του οποίου έπρεπε να χαρτογραφήσω πριν αρχίσω οποιαδήποτε δική μου έρευνα. Πώς θα μπορούσα να κάνω κάτι, χωρίς τη γνώση όλων αυτών που είχαν ήδη γίνει? Ευτυχώς, στον πρώτο χρόνο του πτυχίου μου, είχα την τύχη να πέσω στα χέρια καθηγητών φυσικής που επέμειναν, πέρα από τις ανήσυχες ενστάσεις και αντιρρήσεις μου, ότι πρέπει να αρχίσω να κάνω έρευνα, και να συλλέξω αυτά που χρειαζόταν να ξέρω καθώς θα πήγαινα μπροστά. Ήταν καταποντισμός ή η τρέχουσα κατάσταση των πραγμάτων. Προς έκπληξή μου, διαπίστωσα ότι αυτό δουλεύει. Κατόρθωσα να πάρω ένα γρήγορο PhD - αν και όταν το πήρα δεν ήξερα σχεδόν τίποτα για φυσική. Αλλά έμαθα ένα μεγάλο πράγμα: ότι κανένας δεν τα ξέρει όλα, και δεν πρέπει να τα ξέρει όλα.

Ένα άλλο πάθημα που γίνεται μάθημα, για να συνεχίσω την ωκεανογραφική μεταφορά μου, είναι ότι ενώ κολυμπάτε και δεν βυθίζεστε, πρέπει να στοχεύσετε σε άγρια και βίαια νερά. Όταν δίδασκα στο Massachusetts Institute of Technology προς το τέλος της δεκαετίας του '60, ένας σπουδαστής μου είπε ότι θέλει να ασχοληθεί με την γενική θεωρία σχετικότητας, παρά με τον τομέα που εργαζόμουν, της φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων, επειδή οι αρχές της πρώτης ήταν καλά γνωστές, ενώ ο τελευταίος φαινόταν αχούρι σε αυτόν. Με κατέπληξε το ότι είχε δώσει ακριβώς έναν τέλεια καλό λόγο για να κάνω το αντίθετο. Η φυσική σωματιδίων ήταν μια περιοχή όπου η δημιουργική εργασία μπορούσε ακόμα να γίνει. Ήταν πραγματικά αχούρι στη δεκαετία του '60, αλλά από τότε η εργασία πολλών θεωρητικών και πειραματικών φυσικών ήταν σε θέση να τον ταξινομήσει, και να βάλει τα πάντα (καλά, σχεδόν τα πάντα) μέσα σε μια όμορφη θεωρία, γνωστή ως Standard Model.

Η τρίτη συμβουλή μου είναι πιθανών και η πιο δύσκολη για να εφαρμοστεί. Συγχωρέστε τον εαυτό σας από τον χαμένο χρόνο. Οι σπουδαστές καλούνται μόνο να λύσουν τα προβλήματα που οι καθηγητές τους (εκτός αν κατά ασυνήθιστο τρόπο είναι άσπλαχνοι και σκληροί) ξέρουν ότι είναι επιλύσιμα. Επιπλέον, δεν έχει καμία σημασία εάν τα προβλήματα είναι επιστημονικώς σημαντικά – οι σπουδαστές πρέπει να τα λύσουν για να περάσουν το μάθημα. Αλλά στον πραγματικό κόσμο, είναι πολύ δύσκολο να ξέρεις ποια προβλήματα είναι σημαντικά, και ποτέ δεν ξέρεις εάν σε μια δεδομένη στιγμή στην ιστορία ένα πρόβλημα είναι επιλύσιμο. Στην αρχή του εικοστού αιώνα, διάφοροι κορυφαίοι φυσικοί, συμπεριλαμβανομένου του Lorentz και του Abraham, προσπαθούσανε να βρούνε μια θεωρία για το ηλεκτρονίου. Αυτό ήταν μέρος της προσπάθειας μας να καταλάβουμε γιατί όλες οι απόπειρες να ανιχνευθούν τα αποτελέσματα της γήινης κίνησης μέσω της θεωρίας του αιθέρα είχαν αποτύχει. Τώρα ξέρουμε ότι αυτοί δούλευαν σε λάθος πρόβλημα. Εκείνη την περίοδο, κανένας δεν θα μπορούσε να αναπτύξει μια επιτυχή θεωρία για το ηλεκτρόνιο, επειδή η κβαντομηχανική δεν είχε ακόμα ανακαλυφθεί. Ήταν η μεγαλοφυΐα του Albert Einstein, η οποία το 1905 συνειδητοποίησε ότι το σωστό πρόβλημα στο οποίο έπρεπε να εργαστούμε ήταν η επίδραση της κίνησης στις μετρήσεις του διαστήματος και του χρόνου. Αυτό, τον οδήγησε στη ειδική θεωρία της σχετικότητας. Δεδομένου ότι ποτέ δεν θα είστε βέβαιοι ποία είναι τα σωστά προβλήματα, έτσι ώστε να εργαστείτε πάνω σε αυτά, ο περισσότερος χρόνος που ξοδεύετε στο εργαστήριο ή στο γραφείο σας πάει χαμένος. Εάν θέλετε να είστε δημιουργικοί, τότε θα πρέπει να συνηθίσετε να ξοδεύετε τον περισσότερο από τον χρόνο σας που δεν είναι δημιουργικός, στον ήρεμο και καθησυχαστικό ωκεανό της επιστημονικής γνώσης.

Τέλος, μάθετε κάτι για την ιστορία της επιστήμης ή τουλάχιστον για την ιστορία του κλάδου της επιστήμης σας. Ο λιγότερο σημαντικός λόγος για αυτό, είναι ότι η ιστορία μπορεί πραγματικά να έχει κάποια χρησιμότητα σε σας και στην επιστημονική εργασία σας. Για παράδειγμα, τότε αλλά και τώρα οι επιστήμονες παρακωλύονται με το να πιστεύουν ένα από τα πιο υπεραπλουστευμένα μοντέλα επιστήμης που έχουν προταθεί από φιλοσόφους όπως ο Francis Bacon, ο Thomas Kuhn και ο Karl Popper. Το καλύτερο αντίδοτο στη φιλοσοφία της επιστήμης είναι η γνώση της ιστορίας της επιστήμης. Το πιο σημαντικό είναι ότι η ιστορία της επιστήμης μπορεί να κάνει την εργασία σας να φανεί πιο σημαντική σε σας. Σαν επιστήμονες, πιθανώς δεν πρόκειται να γίνετε πλούσιοι. Οι φίλοι και οι συγγενείς σας πιθανώς δεν καταλαβαίνουν και δεν θα καταλάβουν ποτέ τι κάνετε. Εάν εργάζεστε σε έναν τομέα όπως η φυσική στοιχειωδών σωματιδίων, δεν θα έχετε ποτέ την ικανοποίηση ότι κάνετε κάτι που είναι άμεσα χρήσιμο. Αλλά μπορεί να έχετε μεγάλη ευχαρίστηση αναγνωρίζοντας ότι η δουλειά σας στην επιστήμη είναι μέρος της ιστορίας. Παραδείγματος χάριν, πόσο σημαντικό είναι σήμερα ποιος ήταν Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας το 1907, ή Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Αντίθετα είναι σημαντική η δουλειά που έγινε στο McGill University από τους Ernest Rutherford και Frederick Soddy, οι οποίοι εργάστηκαν στη φύση της ραδιενέργειας. Αυτή η εργασία είχε πρακτικές εφαρμογές, αλλά περισσότερο σημαντικές ήταν οι πολιτιστικές επιπτώσεις. Η κατανόηση της φύσης της ραδιενέργειας επέτρεψε στους φυσικούς να εξηγήσουν πώς ο Ήλιος και ο πυρήνας της Γης μπορούν ακόμα να είναι καυτοί μετά από εκατομμύρια χρόνια. Κατά αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να ξεχάσουμε την τελευταία επιστημονική αντίρρηση, ένσταση πολλών γεωλόγων και παλαιοντολόγων σχετικά με την μεγάλη ηλικία της γης και του Ήλιου. Μετά από αυτό, οι Χριστιανοί και οι Εβραίοι είτε έπρεπε να σταματήσουν να πιστεύουν στην κυριολεκτική αλήθεια της Βίβλου, είτε να παραιτηθούν από τη διανοητική ασχετοσύνη. Αυτό ήταν μόνο ένα βήμα σε μια αλληλουχία βημάτων από το Galileo, μέσω του Newton και του Darwin μέχρι το παρόν, όπου με την πάροδο του χρόνου, έχει αποδυναμωθεί η κυριαρχία του θρησκευτικού δογματισμού. Η ανάγνωση οποιασδήποτε εφημερίδας σήμερα είναι αρκετή για να σας δείξει ότι αυτή η εργασία δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, πρόκειται όμως για μια εκπολιτιστική εργασία, για την οποία οι επιστήμονες είναι ικανοί να αισθάνονται υπερήφανοι.

Θα σας παραθέσω τώρα την προσωπική μου άποψη, η οποία συμβαδίζει με αυτήν του Weinberg. Αυτό που λέει ο Weinberg είναι ότι, καλή είναι η γνώση, καλό είναι το διάβασμα, καλά είναι τα βιβλία, αλλά ακόμη καλύτερη είναι η πρακτική εφαρμογή όλων αυτών. Οι φοιτητές (βάζω και τον εαυτό μου μέσα σε αυτούς) θα πρέπει στα δυο πρώτα χρόνια των σπουδών τους στο πανεπιστήμιο να μάθουν καινούρια πράγματα, καινούριες θεωρίες, να έρθουν σε επαφή με την επιστήμη τους . Έπειτα όμως, στο 3ο, 4ο και 5ο έτος. είναι φυσικό επακόλουθο να θέλουν, αλλά «επιβάλλεται» κιόλας, να εφαρμόσουν όλα όσα μάθανε τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό θα γίνει κάνοντας research, έρευνα δηλαδή, ή αναλαμβάνοντας κάποιο project. Και καθ’ ότι η λέξη έρευνα ηχεί παράξενα στα αυτιά των ελληνικών πανεπιστημίων, δεν υπάρχει καλύτερος δρόμος από το εξωτερικό. Οπουδήποτε και αν είναι αυτό. Ακόμα και στην άλλη άκρη του κόσμου.



Διαισθητική μεγαλοφυϊα


Οι χαοτικές δίνες που χαρακτηρίζουν τα αριστουργήματα του Βαν Γκογκ ακολουθούν με ακρίβεια τις μαθηματικές περιγραφές των αναταράξεων σε ρευστά υλικά, όπως οι στροβιλισμοί του νερού σε ένα ταραγμένο ρυάκι ή οι πραγματικοί ανεμοστρόβιλοι, διαπιστώνουν έκπληκτοι οι φυσικοί.
Το παράξενο μάλιστα είναι ότι η στατιστική υπογραφή της δυναμικής των ρευστών ανιχνεύεται μόνο στους πίνακες που ζωγράφισε η διαταραγμένη μεγαλοφυΐα όταν ήταν πνευματικά ασταθής, και όχι στην «ήρεμη» περίοδο της ζωής του, όταν ακολουθούσε φαρμακευτική αγωγή για τις κρίσεις του.
Πρόκειται για ένα ακόμα παράδειγμα καλλιτέχνη που εντελώς διαισθητικά είχε αντιληφθεί τη δυναμική των φυσικών φαινομένων, επισημαίνει άρθρο στο Nature.com. Μαθηματικά μοτίβα φράκταλ, για παράδειγμα, είχαν στο παρελθόν εντοπιστεί στα έργα του Αμερικανού ζωγράφου Τζάκσον Πόλοκ.
Ψυχωτική διαίσθηση
«'Ταραγμένο' είναι το βασικό επίθετο που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το έργο του Βαν Γκογκ» σχολιάζει ο φυσικός Χοσέ Λουί Αραγκόν, επικεφαλής των ερευνητών στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού. «Προσπαθήσαμε αυτό να το ποσοτικοποιήσουμε» εξηγεί.
Η ανάλυση των πινάκων στον υπολογιστή αποκάλυψε ένα μοτίβο φωτεινών και σκοτεινών περιοχών που ακολουθούν τις εξισώσεις του Αντρεϊ Κολμογκόροφ, του Σοβιετικού επιστήμονα που τη δεκαετία του 1940 κατάφερε να περιγράψει έστω και εν μέρει τη δυναμική του στροβιλισμού των ρευστών.
Οι ταραγμένοι ουρανοί στην Έναστρη Νύχτα (1889) και στο Δρόμος με Κυπαρίσσι και Άστρο (1890), μεταξύ άλλων, παρουσιάζουν τη λεγόμενη «κλιμάκωση Κολμογκόροφ», εξισώσεις που δίνουν την πιθανότητα δύο οποιοδήποτε σημεία του ρευστού να έχουν μια δεδομένη διαφορά ταχύτητας.
Οι πίνακες αυτοί ζωγραφίστηκαν λίγο πριν ο Βαν Γκογκ αυτοκτονήσει σε ηλικία 37 ετών. Την περίοδο εκείνη, ο ζωγράφος υπέφερε από ψυχωτικά επεισόδια, παραισθήσεις και επεισόδια απώλειας της συνείδησης, πιθανώς συμπτώματα επιληψίας.
Αντίθετα, μετά τον αυτοακρωτηριασμό του αφτιού του, ο Βαν Γκογκ φαίνεται ότι είχε χάσει τη μαθηματική του ακρίβεια, όπως δείχνουν για παράδειγμα τα αυτοπορτραίτα

Tuesday, April 3, 2007

"Memento vivere" = "Θυμήσου να ζήσεις"


Για να καταλάβεις
την αξία της αδερφής/του αδερφου
ρώτα κάποιον που δεν έχει.

Για να καταλάβεις
την αξία μιας δεκαετίας
ρώτα ένα πρόσφατα διαζευγμένο ζευγάρι.

Για να καταλάβεις
την αξία των τεσσάρων χρόνων(ή 5,6,7....)
ρώτα ένα πτυχιούχο.

Για να καταλάβεις
την αξία του ενός χρόνου
ρώτα ένα μαθητή που απέτυχε στις τελικές εξετάσεις.

Για να καταλάβεις
την αξία των εννέα μηνών
ρώτα μια μητέρα που μόλις έφερε στον κόσμο ένα μωρό.

Για να καταλάβεις
την αξία του ενός μήνα
ρώτα μια μητέρα που γέννησε ένα πρόωρο μωρό.

Για να καταλάβεις
την αξία της μιας βδομάδας
ρώτα έναν εκδότη εβδομαδιαίας εφημερίδας.

Για να καταλάβεις
την αξία του ενός λεπτού
ρώτα ένα άτομο που μόλις έχασε το τρένο, λεωφορείο ή αεροπλάνο.

Για να καταλάβεις
την αξία του ενός δευτερολέπτου
ρώτα ένα άτομο που επέζησε από ένα ατύχημα.

Ο χρόνος δεν περιμένει κανέναν.

Να εκτιμάς την κάθε στιγμή που έχεις.

Θα εκτιμήσεις τον χρόνο ακόμα περισσότερο
όταν μπορείς να τον μοιραστείς με άτομα ξεχωριστά.

Για να καταλάβεις την αξία ενός φίλου ή ενός μέλους της οικογένειας:

Χάσε κάποιον.




Sunday, April 1, 2007

"Τόλμησε να γνωρίσεις!"


Τάδε έφη ο Εμμάνουελ Καντ, Γερμανός φιλόσοφος και επιστήμονας, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους στοχαστές και φιλοσόφους της εποχής του. Στην ελληνική γλώσσα το όνομά του παλιότερα αποδιδόταν ως Εμμανουήλ Κάντιος. Όλοι Έλληνες δηλαδή, κατά περίεργο τρόπο είχαμε δυνατό σπέρμα φαίνεται σαν φυλή εμείς οι Έλληνες, και είχαμε απλωθεί στον πλανήτη σαν μικρόβιο. Κάτι αντίστοιχο με τον Μπρεχτόδουλο για τον Brecht ή τον Λοήσιο τον Διαβασμένο για τον Lou Read.

Ο Καντ όρισε το διαφωτισμό ως την περίοδο που χαρακτηρίζεται από το γνωμικό "Sapere aude!", ή αλλιώς "τόλμησε να γνωρίσεις". Αυτή η περίοδος χαρακτηρίστηκε από την αυτόνομη σκέψη, απαλλαγμένη από τις υπαγορεύσεις της εξωτερικής πολιτικής εξουσίας.

Γιατί τα λέω όλα αυτά? Προφανώς όχι για να περνάει η ώρα.
Τι σημαίνει “τόλμησε να γνωρίσεις”?

Δεν επαναπαύομαι σε μια κατάσταση, δεν μ’ αρέσει το μόνιμο, αυτό που περνάω τώρα, θέλω κάτι καινούριο, θέλω, θέλω, θέλω. Είμαι νέος, έχω όλη τη ζωή και όλο τον κόσμο μπροστά μου και δεν μιζεριάζω, ψάχνομαι και ψάχνω για κάτι καλύτερο. Η καλοπέραση του στυλ: έχω αυτό , έχω εκείνο, περνάω καλά, ας κάτσω εδώ που κάθομαι, αφού βολεύομαι, πού να τρέχω τώρα, ωχ μωρέ αδερφέ μου (η γνωστή θεωρία του ωχαδερφισμού) δεν με ικανοποιεί. Την αφήνω στους άλλους. Δεν θέλω να είμαι δημιουργική μιζέρια, ούτε χρυσή μετριότητα.

Και ως εκ τούτου, πρέπει να τολμήσω, να βγω μπροστά, να αναλάβω ευθύνες, να γκρεμοτσακιστώ, να φάω τα μούτρα μου.

Θέλω να επιτύχω στην ζωή μου. Επιτυχία δεν είναι η θέση στην οποία βρίσκεσαι, αλλά η κατεύθυνση προς την οποία κοιτάς. Όπως λέει και ένα poster, δώρο της αδερφής μου που έχω στο δωμάτιό μου. STOP

Thursday, March 29, 2007

Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.

Από πού να ξεκινήσω και τι να πρωτοπώ. Για την εκπαίδευση (καθ’ ότι και φοιτητής), για την κοινωνία μας, για την μιζέρια μας, για τον πολιτισμό μας ως έθνος, για την τηλεόραση, για …….

Θα ξεκινήσω με ένα ποίημα του Καβάφη, το οποίο πιστεύω πως πρέπει να το έχουμε πάντα στο νου μας.

Και αν δεν μπορείς να κάνεις την ζωή

σου όπως την θέλεις

τούτο προσπάθησε τουλάχιστον

όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις

μες την πολλή συνάφεια του κόσμου

μες στις πολλές κινήσεις και ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πιαίνοντάς την

γυρίζοντάς την συχνά και εκθέτοντάς την

στων σχέσεων και των συναναστροφών

την καθημερινή ανοησία

ώσπου να γίνει μια ξένη φορτική.

Κ.Π. Καβάφης

Καλησπέρα σας!!!


Γειά σας.
Τι κάνετε? Πώς είστε?
Εγώ είμαι καλά, είμαι σε cool φάση.
Θέλετε να ξεκινήσουμε ή να περιμένουμε και τους υπόλοιπους?
OK ξεκινάμε λοιπόν.